Tijdens de Conference of Parties (COP) nummer 28 in Dubai stonden belangrijke onderwerpen op de agenda, zoals het verlagen van methaanemissies; een verduurzamingsfonds voor opkomende landen; het verdrievoudigen van het percentage mondiale hernieuwbare energie en de toezegging om het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen. De COP28 in Dubai was bijna tien jaar na de COP21; in Parijs werd in 2024 afgesproken de mondiale temperatuurstijging te beperken tot twee graden Celsius, met een streven naar anderhalve graad. Sindsdien ligt de nadruk vooral op hernieuwbare energiebronnen. Tijdens de COP-top in Dubai kwamen landen overeen het aandeel hernieuwbare energie wereldwijd te verdrievoudigen tot 11.000 GW in 2030.
Warmteproductie
De rol van afvalenergiecentrales (AEC’s) blijft vaak onderbelicht, terwijl zij een belangrijke rol spelen in de warmte- en energietransitie. Zo voorspelt HaskoningDHV een warmtebijdrage van 9,7 petajoule aan warmtenetten; deze verdrievoudiging is zelfs mogelijk zónder dat AEC’s meer afval hoeven te verbranden. De verschuiving naar meer warmteproductie kan wel ten koste gaan van de elektriciteitsvoorziening (veel warmte wordt via stoomturbines met generatoren omgezet in elektriciteit), maar de energietransitie voor elektriciteit is eenvoudiger te realiseren met zonne- en windenergie. Door AEC’s, naast hernieuwbare bronnen, te betrekken bij het energiebeleid ontstaat een meer gebalanceerd en veerkrachtig energiesysteem. AEC’s verminderen onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen voor energieopwekking en dat is een positieve stap richting het verminderen van broeikasgasemissies, vooral als er sprake is van CO₂-afvang.
Effectief aanpakken
AEC’s voorkomen daarnaast dat restafval op de stort belandt. Dat laatste is heel belangrijk, want het storten van restafval leidt tot uitstoot van het zeer klimaatschadelijke methaan. Niet voor niets mocht de 'Global Methane Pledge', waarin staat dat methaanuitstoot tegen 2030 met een derde moet zijn verminderd, rekenen op brede steun – na COP28 is deze door meer dan 150 landen ondertekend. Een belangrijke stap, want methaan breekt veel langzamer af in de atmosfeer dan CO₂ en heeft een aanzienlijk grotere impact op het klimaat, dit geeft nog eens aan hoe belangrijk het is om afvalverwerking effectief aan te pakken om storten en methaanuitstoot te verminderen. Uit VN-rapport 'Global Methane Assessment' blijkt dat Europa het meest effectief methaanuitstoot kan verminderen door minder afval te storten en dit restafval te benutten voor energieopwekking en warmte. De rol van AEC’s is hierbij van groot belang. Belemmerende maatregelen, zoals de afvalimportheffing die het exporteren van restafval naar AEC’s onrendabel maakt, moeten worden weggenomen.
Samenwerking
Haast is geboden, want sinds de afvalimportheffing belandt er in Europa weer méér afval op de stort en is er dus onnodig veel methaanuitstoot. Na afloop van de klimaattop riepen EU-Commissaris Wopke Hoekstra en Dr. Sultan Al Jaber (president van COP28) in een gezamenlijke verklaring op ‘het vertrouwen in multilateralisme te herstellen in een wereld die gepolariseerd is’. In het verlengde daarvan roepen de Afvalvergroeners het kabinet op om binnen Europa eveneens die samenwerking aan te gaan. Concreet betekent dat: ‘Niet zeggen dat andere landen hun restafvalprobleem zelf moeten oplossen (terwijl zij ons gevaarlijke afval verwerken), maar juist de gezamenlijke belangen opzoeken. Het buitenland hoeft dan minder afval te storten waardoor methaanuitstoot wordt voorkomen, terwijl Nederland meer CO2-besparende warmte krijgt, waardoor er ook weer minder fossiele energie zoals LNG hoeft te worden geïmporteerd.’