De Rebel Group schrijft strategieën en ontwikkelt beleid om milieuwinst te behalen, op diverse gebieden. ‘Zo helpen we steden optimaal gebruik te maken van de schaarse ruimte, dringen we het aantal logistieke bewegingen terug en faciliteren we afvalscheiding en grondstoffenterugwinning’, staat op rebelgroup.com te lezen. De Afvalvergroeners gingen in gesprek met Simone d'Hondt en Luuk van Gemert, beiden adviseur circulaire economie.
Niet afhankelijk
d'Hondt en Van Gemert verwachten dat de hoeveelheid restafval zal afnemen naarmate de circulaire economie naderbij komt. ,,Wij zien nu al dat grondstoffen uit Nederlands restafval meer en meer gerecycled worden en dat leidt uiteindelijk tot een daling van het binnenlands restafval.” Betekent dit ook dat Nederland de verbrandingscapaciteit snel kan terugbrengen? Van Gemert: ,,De vraag is: wanneer, hoeveel en hoe snel die daling doorzet. Tot het zo ver is, wil je als land voor verbranding van je eigen restafval niet afhankelijk worden van andere landen.”
Basisinfrastructuur
d’Hondt verduidelijkt: ,,Een eigen basisinfrastructuur is van groot belang, want het gaat om een nutsvoorziening en wet- en regelgeving op het gebied van afval is (nog) niet in alle landen gelijk. Zo worden vanuit Nederland bepaalde reststoffen van afvalverbranding geëxporteerd naar Duitse mijnen. Als Duitsland besluit dat dit niet meer mag of dat de prijs hiervoor vervijfvoudigt, lopen wij het risico dat wij ons restafval niet meer kunnen verbranden. Uitzondering hierop is de verwerking van stromen waar je als land een te klein volume van hebt om zelf de verwerking kosten-efficiënt te realiseren.”
Niet op orde
Veel landen in Europa missen die basisinfrastructuur. Van Gemert: ,,Nog altijd wordt er 50 megaton Europees huishoudelijk afval gestort.” Dat storten van afval leidt tot uitstoot van het schadelijke broeikasgas methaan. ,,En uitstoot houdt niet op bij de grens”, zegt Van Gemert. Ook in de nabije toekomst houdt Europa een tekort aan afvalverwerkingscapaciteit, althans volgens hoogleraar Empirische Economie prof. dr. Elbert Dijkgraaf. De professor beschreef dat zelfs bij het behalen van de recycling- en stortdoelstellingen in 2035, Europa nog altijd een tekort heeft aan 41 megaton verbrandingscapaciteit. Van Gemert: ,,Zolang er in andere landen een tekort aan verbrandingscapaciteit is en dit resulteert in stort, is het logisch om onbenutte Nederlandse AEC-capaciteit te gebruiken voor importafval. Afval verbranden met energieterugwinning is immers beter dan storten. Dit zien we echter wel als een kortetermijnoplossing, totdat landen hun eigen capaciteit op orde hebben.”
Serieuze vormen
Volgens d'Hondt wordt in veel landen flink gewerkt aan ‘eigen verbrandingscapaciteit’. Als de Afvalvergroeners erop wijzen dat Europa snel circulair wil worden en vraagt of het dan zinvol is dat elke lidstaat nu nog dure AEC-capaciteit bouwt, zegt d’Hondt: ,,Dat is inderdaad een dilemma, want de transitie naar circulair neemt serieuze vormen aan. Tegelijkertijd is het de vraag hoe snel dat gaat.” Om te voorkomen dat Europa straks een AEC-overschot heeft en om storten op korte termijn te voorkomen, vinden Van Gemert en d'Hondt de gedachte van een tijdpad waarbinnen landen afval mogen exporteren interessant: ,,Totdat die landen zelfvoorzienend of circulair zijn.”
Onvoorzien
Over de door IenW gewenste afbouw van de AEC-capaciteit, zegt Van Gemert: ,,De hoeveelheid restafval zal in de toekomst afnemen, maar te snel afbouwen brengt risico’s met zich mee. We weten niet hoe de transitie naar circulair zich ontwikkelt. Op langere termijn is er wel ruimte om af te bouwen. .” Een andere reden om behoedzaam om te springen met onze verbrandingscapaciteit zijn volgens van Gemert onvoorziene gebeurtenissen, zoals recentelijk de brand bij AVR Rozenburg waardoor er tijdelijk minder verbrandingscapaciteit beschikbaar is. ,,Het is logisch om reservecapaciteit achter de hand te houden.” Zou die reservecapaciteit ook gebruikt mogen worden voor buitenlands restafval? Van Gemert: ,,Dat is een politieke keuze. Vooralsnog heeft Europa een tekort aan verbrandingscapaciteit en wordt er nog altijd afval gestort, dus de vraag houdt voorlopig aan.”