De afvalsector waarschuwt voor de gevolgen van een veel hogere CO₂-heffing voor AEC’s. Oplopend vanaf 2026 vraagt het Rijk in 2030 voor de verwerking van restafval een heffing van €78 per ton. Die heffing komt bovenop de bestaande verbrandingsbelasting van €39,23 per ton afval. Dat Nederlandse bedrijven en huishoudens de komende jaren fors meer gaan betalen voor de verwerking van restafval is dan onvermijdelijk.
Onzekerheid
Deze aanscherping, onderdeel van het Belastingplan 2025, brengt de uitvoerbaarheid van essentiële CO₂-reductieprojecten in gevaar, zo waarschuwt de sector. Zij hebben sinds 2021 grootschalige CO₂-afvangprojecten gepland, ondersteund door de overheid via SDE-beschikkingen. Door de voorgestelde wijzigingen komt er echter een extra nationale kop van nog eens 1 megaton CO₂. De gevraagde CO2-reductie verandert plotseling van 35% naar 80%. Dit brengt voor de sector grote onzekerheid met zich mee. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) wees recentelijk nog op de noodzaak van stabiel beleid en stelde dat de nationale focus op binnenlandse reducties CO₂-weglek naar het buitenland kan bevorderen.
Zonder overleg
Het is ook opmerkelijk dat de in de zomer uitgevoerde verkenning naar maatwerkafspraken niet op tijd naar de Tweede Kamer is gestuurd om meegenomen te kunnen worden in de behandeling van de aanscherping van de CO2-heffing. Tijdens deze verkenning door de Ministeries is door de Afvalvergroeners aangegeven dat zij mogelijkheden zien om bovenop de gevraagde 35% CO2-reductie additionele CO2-besparingen te realiseren. Het vertrouwen in de overheid wordt geschaad als kort daarna zonder overleg met de sector een aanscherping naar 80% CO2-reductie wordt ingevoerd.
Warmtenetten
Ook dreigen de geplande klimaatdoelen verder buiten bereik te komen. Volgens de VA zal deze hoge CO2-heffing ertoe leiden dat steeds meer Nederlands afval in het buitenland wordt verwerkt. Vaak op een laagwaardiger manier, met minder energieterugwinning en meer emissies. Volgens de sector wordt volledig voorbijgegaan aan de positieve bijdragen die AEC’s leveren. Zo leveren ze proceswarmte voor de industrie en zijn ze verantwoordelijk voor circa 20% van de warmtevoorziening aan warmtenetten voor huishoudens en de tuinbouwsector. Het PBL voorspelt dat het aantal woningen aangesloten op warmtenetten in 2030 met 70.000 zal toenemen. AEC’s kunnen deze warmte leveren, mits het beleid stabiel blijft.
Europa
De Afvalvergroeners roepen het kabinet met klem op om de CO₂-heffing niet verder aan te scherpen, maar in plaats daarvan ruimte te geven aan reeds geplande CO₂-reductieprojecten. Stabiel beleid en Europese samenwerking (een Europese markt) zijn essentieel om te voorkomen dat CO₂-uitstoot simpelweg naar het buitenland verplaatst wordt en om de bijdrage aan duurzame energievoorziening in Nederland te waarborgen.