Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) verschilt al geruime tijd van mening met de Afvalvergroeners over de vermeende overcapaciteit van Nederlandse afvalenergiecentrales (AEC’s). Maar beide partijen lijken dichter tot elkaar te komen. Aanvankelijk stond IenW op het standpunt dat er sprake was van 20 tot 25 procent overcapaciteit bij Nederlandse AEC’s, maar demissionair staatssecretaris Heijnen geeft nu aan dat dit slechts 10 procent is. IenW heeft nu ook - zeer terecht - de hoeveelheid afval die Nederland exporteert in de berekening meegenomen. Bovendien beaamt Heijnen dat er daarnaast nog méér exportstromen zijn, waaronder naar cementovens.
Klimaatschade
Dat het met de overcapaciteit van AEC’s dus alleszins meevalt en dat Europa nog altijd een tekort heeft aan AEC’s vindt IenW vooralsnog helaas nog geen reden om import-remmende maatregelen, zoals de afvalimportheffing, af te schaffen. Dat is een gemiste kans, want die importheffing leidt indirect tot klimaatschade. Nederlandse AEC’s kunnen Europees restafval omzetten in warmte en energie, maar door de dure importheffing belandt restafval in de landen van herkomst, waaronder het VK, weer vaker op de stort. En storten leidt tot schadelijke methaanuitstoot.
Jarno Stet, secretaris van de Britse National Association of Waste Disposal Officers: ,,Door de hogere kosten belandt het afval hier weer vaker op de stort. Hoezo milieuwinst?” Ook Pascal Peduzzi, directeur van GRID-Genève bij het Milieuprogramma van de Verenigde Naties, is kritisch: ,,Landen moeten elkaar zoveel mogelijk steunen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, dát moet de primaire focus zijn.”
Dovenmansoren
De Afvalvergroeners pleiten voor een gelijk Europees speelveld. Nederland laat zonder dure heffingen het eigen gevaarlijk afval door de Europese buren verwerken. Nederland verwerkt het niet-gevaarlijk restafval van Europese lidstaten, maar brengt daarvoor wél hoge heffingen in rekening. Dat is weinig solidair.
De argumenten van de Afvalvergroeners leken lange tijd tegen dovenmansoren gericht, maar gelukkig onderschrijft de demissionair staatssecretaris nu wel het belang van de AEC’s, zo bleek onlangs. Tweede Kamerlid Wybren van Haga (Groep Van Haga) vroeg (tijdens de vorige samenstelling van de Kamer) aan de staatssecretaris van IenW of de vermeende overcapaciteit van AEC’s niet (eenvoudig) kan worden teruggedrongen door overname en sluiting van AEB, aangezien deze Amsterdamse afvalverwerker toch al in de verkoop staat. Uit haar schriftelijke antwoord wordt duidelijk dat sluiting van het Amsterdamse AEB volgens de bewindsvrouw niet in het belang van Nederland is.
Calamiteiten
Zo wijst Heijnen op de impact die sluiting van AEB zou hebben op het warmtenetwerk van Amsterdam. Ook benoemt ze het risico bij calamiteiten, zoals recentelijk de brand bij AVR Rozenburg, waardoor de Nederlandse afvalverwerkingscapaciteit in gevaar zou kunnen komen. Tot slot geeft de bewindsvrouw aan dat AEB ook gevaarlijk afval verwerkt en dat Nederland bij sluiting volledig afhankelijk zou worden van het buitenland voor wat betreft de verwerking van dergelijk gevaarlijk afval.
De Afvalvergroeners onderschrijven Heijnens argumenten en zijn verheugd met de eerste positieve stappen die ze heeft gezet. Zo stelt de bewindsvrouw €222 miljoen beschikbaar voor investeringen in AEC’s; denk daarbij aan mogelijkheden voor het optimaliseren van rookgasreiniging en maatregelen voor stikstofreductie.
Nu de afvalimportheffing nog..!