03-01-2022
Deel dit bericht

Importheffing hindert klimaatdoelstelling

In tegenstelling tot wat de Tweede Kamer wordt voorgehouden staat het vast dat afval dat niet meer in Nederland kan worden verbrand, nu op de vuilstort beland. Dat stelt afvaldeskundige Jarno Stet in een interview met de Afvalvergroeners. Dat leidt tot meer uitstoot van de broeikasgassen methaan en CO2, zo vreest Stet. 

Jarno Stet
Jarno Stet

De methaanparadox 

De Nederlandse afvalinvoerbelasting die op 1 januari 2020 werd ingevoerd, was een direct gevolg van het Urgenda-vonnis, waarin de Hoge Raad bepaalde dat Nederland meer moest doen om de uitstoot van broeigas binnen een jaar met 25 procent te verminderen. De gedachte achter de afvaltaks? Door in Nederland minder afval te importeren en te verbranden (het afval wordt hier omgezet in energie) zou hier de CO2-uitstoot afnemen. Dat de afvaltaks mogelijk zou leiden tot meer afvalstort in andere landen (met name in het Verenigd Koninkrijk) en dus tot meer uitstoot van het schadelijke methaan, leek geen rol te spelen bij het besluit. Dat is opmerkelijk, want methaan is de op één na grootste veroorzaker van klimaatverandering, na koolstofdioxide. Het laatste onderzoeksrapport van IPCC maakte duidelijk dat maar liefst de helft van de opwarming van de aarde (met 1 graad Celcius tot nu toe) is veroorzaakt door methaanuitstoot.    

Efficiënt  

De staatssecretaris liet over de invoerbelasting weten: ,,Nederland is verantwoordelijk voor de eigen CO2-uitstoot, voor Nederlands afval en de verwerking van afval op Nederlands grondgebied.” Afvalvergroeners sprak met Jarno Stet, beleidsmedewerker afval van de City of Westminster in Londen en secretaris van de National Association of Waste Disposal Officers. Stet maakt er geen geheim van dat hij nog altijd niets begrijpt van het Nederlandse besluit om invoerbelasting te gaan heffen. ,,Er zijn veel betere mogelijkheden om de CO2-uitstoot terug te dringen, want de Nederlandse afvalwerkingsinstallaties zijn heel efficiënt. Vanwege de hogere kosten gingen Britse afvalaanbieders op zoek naar alternatieven. Nu brengen ze hun afval naar minder efficiënte installaties of het belandt op de stort. Hoezo milieuwinst? Ik denk weleens dat bij ambtenaren van I&W (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, red.) een negatief sentiment heerst over afvalverbrandingsinstallaties. Dat ze het Urgenda-vonnis als mogelijkheid hebben gezien om het verbranden van afval moeilijker te maken, zonder rekening te houden met de voordelen ervan.”  

Geen zicht  

De staatssecretaris liet eerder aan de Tweede Kamer weten: ,,Ik heb geen signalen ontvangen dat afval dat voorheen in Nederland is verbrand, momenteel in het buitenland wordt gestort of gestort in het milieu.” Vanuit Londen zet Jarno Stet vraagtekens bij deze reactie. ,,Misschien heeft de minister daar geen zicht op, maar je kunt er vergif op innemen dat storten plaats vindt. Een deel van de leden van NAWDO die afval exporteerden heeft duidelijk aangegeven dat dit afval deels gestort gaat worden als export naar Nederland niet mogelijk is. Dit speelt ook in andere landen. Zo werd een deel van het restafval van de stad Rome geëxporteerd naar buitenlandse AEC’s, maar vanwege de door de importtaks verslechterde exportmarkt wordt dit weer gestort.”    

Geen controle op kwaliteitsnormen afvalverwerking

Stet vervolgt: ,,Laagwaardige en vervuilde materiaalstromen uit sorteerinstallaties, zoals sommige plastics, worden nu onder het mom van recycling onder andere naar Turkije gebracht omdat dit goedkoper is. Deze stromen werden voorheen geëxporteerd via het RDF omdat er geen recyclingmogelijkheden voor zijn. Nu vindt er geen controle plaats op de kwaliteitsnormen, waarna het in de natuur wordt gedumpt. Dat gebeurt ook in Maleisië en in derdewereldlanden. Recente Interpolrapporten hebben de schaal van dit probleem weergegeven. Beleid zou met oog op het milieu er juist op gericht moeten zijn dat afval op de juiste wijze wordt verwerkt.” 

Kapitaalvernietiging  

Jarno Stet vindt de gedachte achter de invoerheffing daarom enigszins hypocriet. Vooral omdat Nederland zelf jaarlijks 10,9 miljoen ton aan afval, zoals gevaarlijk afval en ziekenhuisafval waarvoor het zelf geen behandelingscapaciteit heeft, naar het buitenland exporteert. Liever ziet hij landen in Europa samenwerken. ,,Het heeft geen enkele zin als elk land voor alle afvalstromen installaties gaat bouwen, dat is kapitaalvernietiging. Duitsland kan chemisch afval goed verwerken en Nederland is sterk met restafval voor verbranding, waarom zou je elkaars kracht dan niet optimaal benutten?”

Mondiaal probleem

Op de VN-conferentie over klimaatverandering (COP26)werd The Global Methane Pledge gelanceerd - een collectieve doelstelling om de uitstoot van methaan wereldwijd tegen 2030 met dertig procent te verminderen. Dit zou de opwarming tegen 2050 met ten minste 0,2 graden Celsius verminderen. Maar deze klimaatdoelen hebben volgens Stet weinig zin als beleidsmakers niet over de eigen landsgrenzen heen willen kijken. ,,Dan vaar je natuurlijk blind. Het is een mondiaal probleem. Elke ton afval die de Britten naar Nederland exporteren, helpt wereldwijd de CO2-uitstoot te voorkomen.”  

Eén schakel  

Als Afvalvergroeners aan Jarno Stet vraagt of de Nederlandse invoerbelasting leidt tot een stijging van de wereldwijde CO2-uitstoot door extra methaanemissies van stortgas, antwoordt Stet: ,,Dat vermoed ik wel. Het is alleen niet eenvoudig te bewijzen op het moment omdat de pandemie de afvalhoeveelheden sterk heeft veranderd. Maar een deel van het afval dat geëxporteerd werd, betrof residuen uit sorteerinstallaties. De kosten van de verwerking van deze residuen is sterk gestegen door de importbelasting. Dat heeft dan als gevolg dat de poortprijs van deze installaties te kostbaar wordt voor sommige ontdoeners. Dat kan dan betekenen dat afval weer ongescheiden naar de stortplaats of verbrandingsoven gaat. Met alle gevolgen van dien. Als je in de afvalketen één schakel gaat verstoren (bijvoorbeeld door de importbelasting), heeft dat gevolgen voor de andere schakels in de keten.”  

 

 

Afvalvergroeners.nl maakt gebruik van functionele en analytische cookies om u beter van dienst te kunnen zijn, daarnaast willen we graag uw toestemming voor onze marketing cookies waarmee wij u beter en persoonlijkere aanbiedingen kunnen doen op partnersites. Gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies?